اعتراض و شورش کارگران در مکزیک به خصوصی سازیها

در ماه‌های فوریه و مارس امسال، کارگران راه آهن مکزیک به اعتراض به امر خصوصی سازیها، در برابر تهاجم سیاستهای جهانی‌سازی و نئولیبرالیسم ایستادند و برای حفظ شغل خود، قرارداد دسته‌جمعی، دستمزد و بهبود شرایط کار دست به اعتراض و اعتصاب زدند. مطابق با سیاست بانک جهانی در رابطه با امر خصوصی سازی در سراسر جهان، دولت مکزیک با تبعیت از طرح خصوصی سازیهای جدید، راه آهن ملی مکزیک، را به کنسرسیومی واگذار کرد که از چندین شرکت چند‌ملیتی امریکایی و مکزیکی تشکیل شده است که با نام” اتحادیه صنایع جنوبی اقیانوس آرام ،کانزاس‌سیتی” مشغول به فعالیت هستند.

طبق گفته یکی از اعضاء هیئت مدیره اجرایی محلی اتحادیه کارگران راه آهن مکزیک کارگران در یک تصمیم گیری به شکل سازمان‌یافته کار در خط‌ های راه آهن را متوقف و یک بزرگراه بین‌المللی را بستند. بزرگراه بین‌المللی که به موازات خط نورث پاسیفیکو، مسیر حمل تقریبا تمام کامیون‌ها در سواحل غرب مکزیک است. در حمایت از این اعتصاب کارگران تلفن، معلمان و اتحادیه‌های دیگر به این حرکت پیوستند.
نزدیک به سه هفته، اعضای اتحادیه کارگران راه آهن مکزیک در شهرهای الپالم، بنیامین هیل، سونورا، در مسیر پاسیفیکو نورت که در غرب و شمال مکزیک را به هم متصل می‌کند تمام ترافیک راه آهن را متوقف کردند. در جریان این اعتصاب، شرکت فورد ومعادن مس در مسیر هم مجبور به توقف حمل و نقل شدند. این بزرگترین شورش کارگران راه آهن در دهه اخیر است. در اثر این اعتصاب اختلالی بوجود آمد که تعداد زیادی از مسافران در طول میسر دسترسی به وسائل نقلیه نداشتند.

در این اعتصاب خانواده های کارگران که بیش از دو هزار نفر  بودند در راهپیمایی ‌ای موسوم به “قابلمه و تابه” برای حمایت از اعتصاب‌کنندگان شرکت کردند. دامنه این اعتصاب آنچنان قوی بود که رهبران سیاسی محلی را وادار نمود که به حمایت از این اعتصاب بپردازند. در این حرکت شهردار شهری هم با تشویق کارگر سابق راه آهن، و پیوستن آنها به کارگران اعتصابی جدید راه آهن حمایت و پشتیبانی خود را در حفظ ارتباطات بین اعتصاب کنندگان و مقامات اعلام نمود. این اعتصاب منجر به اتحاد عمل سه حزب سیاسی(حزب جپ، حزب محافظه کار عمل ملی و حزب انقلابی) در حمایت و پشتیبانی از کارگران راه آهن شد.

در ماه مه سال 1992، یک تیم بانک جهانی توصیه کرد که راه آهن ملی مکزیک با اتخاذ یک برنامه برای نوسازی سیستم راه آهن مکزیکی خصوصی شود. حمایت بانک جهانی از خصوصی سازیهای راه آهن با توافق دولت حاکم و صاحبان سرمایه مکزیک صورت گرفت. دو سال بعد، در ماه مه سال 1994، راه آهن ملی مکزیک پیمانکاری خطوط راه آهن مونتری، دره مکزیک، و جلپا را به یک شرکت انگلیسی واگذار کرد. در ماه ژوئن سال 1994، نیز پیمانکاری بخش‌های دیگر راه آهن مکزیک به یک کنسرسیوم کانادایی و بقیه نیز به شرکت آمریکائی موریسون نادسن واگذار شد.

با انعقاد این قراردادها تعداد کارگران راه آهن مکزیک از 1988 تا 1996 از صد هزار نفر به 43 هزار نفر کاهش یافت. بسیاری از کارگران مجبور با بازنشستگی زودرس شدند. در مجموع حقوق و مزایای کارگران، کاهش یافت. برای هموار کردن راه برای خصوصی‌سازی، دولت مکزیک سیستم راه آهن ملی را به پنج خط جداگانه تقسیم کرد. در اولین خصوصی‌سازی بزرگ در سال 1996، دولت مکزیک راه آهن شمال شرقی مکزیک را به قیمت 1.4 میلیارد دلار به فروش رساند.

کارگران برای از دست ندادن کارشان مجبور به پذیرش ختم قرارداد و عقد دوباره قرارداد بدون مزایا و حقوق قبلی خود بودند. بدین گونه صدها کارگر راه آهن شمال شرقی شغل خود را از دست دادند. ادامه خصوصی‌سازی سبب شد که اعتصابات بزرگی در 7مارس 1997 برپا شود. در این زمان یک شرکت خصوصی به نام “راه آهن جدید مکزیک”، خط راه‌ آهن اقیانوس آرام شمالی را به قیمت 524 میلیون دلار خرید. این کنسرسیوم متشکل از سرمایه‌گذاران مکزیکی و خارجی بود.

برنامه خصوصی سازیها رهبری اتحادیه را به جناحهای متخاصم تقسیم کرد و یک نبرد خشونت آمیز در رهبری اتحادیه درگرفت. در این دوره از مبارزه، در سال 1993، دو نفر از رهبران اتحادیه مخالف طرحهای خصوصی سازی در سانحه ناگهانی تصادف و ترور از بین رفتند. و رهبری اتحادیه در اختیار دست راستیها و طرفداران خصوصی سازیها افتاد. دبیرکل جدید اتحادیه، ویکتور فلورس به طور کامل برنامه خصوصی سازی و سازماندهی مجدد راه آهن را پذیرفت. هنگامی که برخی از مقامات محلی اتحادیه کارگران، فلورس را به چالش می‌کشیدند، او با تهدید یا رشوه سعی در خاموش کردن آنها داشت. او یک تیم صد نفره از آدم‌کشان را سازمان داد تا جلسات کارگران را که در مورد مقابله با خصوصی‌سازی بود، درهم بریزند
در ادامه‌ی مبارزات کارگران راه آهن در سال 1996 شورای دفاع از قراردادهای دسته جمعی تاسیس شد. در نوامبر 1997 این شورا اکیپی دو هزار نفره از کارگران راه آهن به راه انداخت که در سراسر شمال و غرب مکزیک سفرکردند و در مورد برنامه‌ی خصوصی‌سازی و تاثیر آن بر زندگی کارگران، به جمع آوری اطلاعات پرداختند. این اکیپ در هشت منطقه برای اعتصاب محلی با مقامات اتحادیه به توافق رسید. اعتصاب در این هشت منطقه شروع شد اما پس از دو هفته اعتصاب متوقف شد. اتحادیه با مقامات به توافق رسید که برخی از مشاغل کارگری و مزایای کارگران باقی بماند. در حدود 200 شغل باقی ماند اما کارگرانی که قبلا اجبارا بازنشسته شده بودند به سر کار بازگردانده نشدند.
اعتصاب اخیر کارگران راه آهن مکزیک گویای این حقیقت است که مبارزه کارگران بر علیه طرح خانمان سوز خصوصی سازیها ادامه دارد. این حرکت مهم و عظیم می تواند درس و تجاربی بس ارزشمند  برای طبقه کارگر جهانی و بخصوص طبقه کارگر ایران که دولت سرمایه جمهوری اسلامی طی توافقات اخیر با اربابان امپریالیستی خود طرح و برنامه  خصوصی سازیها را در دستور کارش گذاشته است باشد.

منبع:

Railroading Mexican Workers / Privatization and Rebellion in Mexico’s Railyards

 Mexican Labor News & Analysis / May, 2015, Vol. 5, No. 20